Với trader yêu thích thị trường chứng khoán, cổ phiếu, trái phiếu và chứng chỉ quỹ là các sản phẩm nên có trong danh mục. Vậy đầu tư trái phiếu là gì? Đây là hình thức nhà đầu tư sẽ cho doanh nghiệp vay nợ, đồng thời nhận về lãi suất theo hợp đồng. Trong bối cảnh hiện nay, đây là một sản phẩm có thực sự an toàn và hiệu quả?
Trái phiếu nước ngoài là gì?
Trái phiếu là hình thức mà các chính phủ nước ngoài hoặc các công ty lớn sẽ phát hành chứng từ hoặc giấy ghi nợ, sau đó bán cho nhà đầu tư. Nhà đầu tư mua các trái phiếu này và nhận về lãi suất theo cam kết của hợp đồng mua bán.
Khi bạn mua cổ phiếu, bạn là cổ đông góp vốn và sở hữu một phần doanh nghiệp. Lợi nhuận nhận về sẽ tương ứng với tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Còn với trái phiếu, bạn nhận khoản chứng chỉ nợ. Có nghĩa là bạn đang cho doanh nghiệp đó vay tiền để làm ăn. Lợi nhuận của bạn sẽ là điều khoản cam kết chi trả lãi suất từ doanh nghiệp. Tùy doanh nghiệp, tùy loại trái phiếu mà mức lãi suất này cũng sẽ không như nhau.
Người sở hữu trái phiếu gọi là trái chủ. Để đầu tư sản phẩm này, trader có thể mua trực tiếp từ doanh nghiệp phát hành hoặc từ các trái chủ đang sở hữu trái phiếu.
Đặc điểm của trái phiếu
Một số đặc điểm cơ bản của sản phẩm tài chính này:
- Tài sản trái phiếu do doanh nghiệp đang có nhu cầu huy động vốn phát hành.
- Lãi suất được chi trả theo chu kỳ hoặc theo biến động thị trường
- Có thời hạn xác định. Sau thời hạn này, doanh nghiệp (đơn vị phát hành trái phiếu) có nghĩa vụ hoàn trả toàn bộ giá trị ban đầu của sản phẩm cho nhà đầu tư (có thể hiểu là trả nợ khoản vay).
- Mệnh giá trái phiếu là giá trị gốc của tài sản, giá trị được doanh nghiệp niêm yết và nó cũng là giá trị hoàn lại khi trái phiếu đến hạn.
- Trái phiếu có xếp hạng cao và thấp. Xếp hạng cao là của các doanh nghiệp lớn, làm ăn ổn định, lãi suất thấp nhưng rủi ro cũng thấp và ngược lại.
- Đầu tư trái phiếu có thể được ưu đãi thuế, thu nhập từ lãi suất có thể được giảm thuế thu nhập.
Các loại trái phiếu
Phân loại trái phiếu sẽ được xác định dựa trên tổ chức phát hành trái phiếu. Theo đó, tại Việt Nam sẽ có 4 hình thức trái phiếu phổ biến như sau:
Bấm vào đây để bắt đầu mở tài khoản đầu tư trái phiếu hiệu quả, an toàn và uy tín tại sàn giao dịch hàng đầu thế giới
Trái phiếu Chính phủ
Loại này do Kho bạc nhà nước phát hành. Mục đích phát hành trái phiếu là để huy động vốn cho các dự án nhà nước cũng như nhu cầu ngân sách quốc gia.
Trái phiếu chính phủ sẽ được chi trả lãi suất theo 2 hình thức: Cố định và biến động lãi suất theo thị trường. Nhà đầu tư có thể cân nhắc chọn 1 trong 2 loại để tham gia.
Trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh
Loại trái phiếu này được phát hành bởi các tổ chức được chính phủ bảo lãnh. Boa gồm 2 ngân hàng chính sách và một số doanh nghiệp khác. Mục đích phát hành trái phiếu là để huy động vốn cho các dự án xã hội hay môi trường.
Trái phiếu doanh nghiệp
Đây là trái phiếu do doanh nghiệp phát hành (có cả các ngân hàng trong nhóm này). Mục đích phát hành là để huy động vốn cho doanh nghiệp. Hầu hết trái phiếu này đều có lãi suất cố định, thời gian đáo hạn cụ thể.
Loại trái phiếu này được đánh giá là có lợi nhuận tốt nhất. Tuy nhiên cũng đồng thời là loại có rủi ro cao nhất. Vì nếu các trái phiếu trên là của nhà nước thì đây là trái phiếu tư nhân, do đó rất khó để đảm bảo hiệu quả kinh doanh cũng như cam kết hoàn lại.
Trái phiếu chính quyền địa phương
Loại này được chính quyền địa phương của các tỉnh thành phát hành. Mục đích là để huy động nguồn vốn cho các dự án và cơ sở hạ tầng ở địa phương.
Ngoài cách phân loại trên, cũng có thể phân loại trái phiếu theo cách như sau:
- Phân loại theo lợi tức: Trái phiếu không lãi suất, trái suất có lãi suất cố định, trái phiếu có lãi suất thả nổi.
- Theo hình thức: Trái phiếu ghi danh, trái phiếu vô danh
- Theo tính chất: Trái phiếu có thể mua lại, trái phiếu có quyền mua cổ phiếu, trái phiếu có thể chuyển đổi
- Theo mức độ đảm bảo việc thanh toán hoàn lại: Trái phiếu đảm bảo, trái phiếu không đảm bảo.
Trái phiếu nước ngoài nghĩa là gì?
Trái phiếu nước ngoài là chứng khoán nợ được phát hành bởi một tổ chức (công ty hoặc chính phủ) tại thị trường tài chính của một quốc gia khác với quốc gia xuất xứ của tổ chức đó. Chúng được phát hành bằng đồng tiền của nước sở tại, tạo cơ hội cho các nhà đầu tư địa phương tham gia vào thị trường quốc tế mà không cần đối mặt trực tiếp với rủi ro tỷ giá hối đoái.
Đặc điểm:
- Đa dạng hóa nguồn vốn: Cho phép tổ chức phát hành tiếp cận nguồn vốn mới và đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư.
- Đồng tiền phát hành: Sử dụng đồng tiền của nước sở tại, giúp thu hút nhà đầu tư địa phương.
- Quy định pháp lý: Tuân thủ luật pháp và quy định của nước sở tại, đòi hỏi sự am hiểu về môi trường pháp lý địa phương.
- Lãi suất cạnh tranh: Thường mang lại lợi suất cao hơn so với trái phiếu nội địa, bù đắp cho rủi ro cao hơn.
- Rủi ro đa chiều: Chịu ảnh hưởng của biến động tỷ giá, lãi suất quốc tế và các yếu tố kinh tế vĩ mô của cả nước phát hành và nước sở tại.
- Tên gọi đặc trưng: Mỗi thị trường có tên gọi riêng cho trái phiếu nước ngoài, như Yankee (Mỹ), Samurai (Nhật), Bulldogs (Anh).
- Kỳ hạn đa dạng: Có thể là ngắn, trung hoặc dài hạn, tùy thuộc vào nhu cầu của tổ chức phát hành và điều kiện thị trường.
Bảng so sánh giữa trái phiếu nội địa và trái phiếu nước ngoài
Bảng so sánh sau cung cấp cái nhìn tổng quan về sự khác biệt chính giữa trái phiếu nội địa và trái phiếu nước ngoài. Giúp nhà đầu tư có thể đánh giá và lựa chọn phương án phù hợp với chiến lược đầu tư của mình.
| Tiêu chí | Trái phiếu nội địa | Trái phiếu nước ngoài |
| Tổ chức phát hành | Công ty hoặc chính phủ trong nước | Tổ chức nước ngoài (công ty, chính phủ) |
| Thị trường phát hành | Trong nước | Nước ngoài |
| Đồng tiền | Đồng nội tệ | Đồng tiền của nước sở tại |
| Mức độ rủi ro | Thấp hơn | Cao hơn |
| Lợi suất | Thường thấp hơn | Thường cao hơn |
| Rủi ro tỷ giá | Không hoặc rất thấp | Có |
| Quy định pháp lý | Tuân thủ luật trong nước | Tuân thủ luật nước sở tại và nước phát hành |
| Khả năng tiếp cận | Dễ dàng cho nhà đầu tư nội địa | Có thể phức tạp hơn |
| Đa dạng hóa | Hạn chế trong phạm vi quốc gia | Giúp đa dạng hóa danh mục quốc tế |
| Rủi ro chính trị | Chỉ liên quan đến tình hình trong nước | Chịu ảnh hưởng từ tình hình chính trị nước ngoài |
| Lạm phát | Ảnh hưởng trực tiếp từ lạm phát trong nước | Chịu tác động của lạm phát ở cả hai quốc gia |
| Thanh khoản | Thường cao hơn | Có thể thấp hơn tùy thị trường |
| Kiến thức đầu tư | Yêu cầu hiểu biết về thị trường nội địa | Đòi hỏi kiến thức về thị trường quốc tế |
| Tên gọi đặc trưng | Không | Có (ví dụ: Yankee, Samurai, Bulldog) |
Có nên đầu tư trái phiếu nước ngoài hay không?
Đầu tư vào trái phiếu nước ngoài là một quyết định cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Các nhà đầu tư kinh nghiệm thường nhấn mạnh rằng đây là một lĩnh vực phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng và khả năng chịu đựng rủi ro.
Trái phiếu nước ngoài mang lại cơ hội đa dạng hóa danh mục đầu tư, giúp giảm thiểu rủi ro từ biến động của một thị trường cụ thể. Lợi suất thường cao hơn so với trái phiếu nội địa, thu hút nhiều nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận cao hơn. Ngoài ra, đây còn là cách để phòng ngừa rủi ro từ những biến động kinh tế trong nước.
Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo về nhiều rủi ro tiềm ẩn. Biến động tỷ giá hối đoái là một trong những yếu tố quan trọng nhất cần theo dõi, có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận. Rủi ro chính trị và pháp lý tại quốc gia phát hành cũng là những vấn đề cần được xem xét kỹ lưỡng.
Đối với những nhà đầu tư mới, các chuyên gia khuyên nên bắt đầu với trái phiếu nội địa để tích lũy kinh nghiệm trước khi tham gia thị trường trái phiếu nước ngoài.
Tuy nhiên, nếu vẫn muốn đầu tư thì nên nhớ nguyên tắc đa dạng hóa danh mục.
Trái phiếu nước ngoài nên được xem như một phần trong chiến lược đầu tư tổng thể. Mà không nên tập trung quá nhiều vào một loại trái phiếu hoặc một quốc gia cụ thể.
Vì sao nhà đầu tư ưa chuộng trái phiếu?
Cùng với cổ phiếu, trái phiếu được các nhà đầu tư rất quan tâm và cũng là một xu thế đầu tư của tương lai. Sản phẩm tài chính này mang đến rất nhiều ưu điểm:
- Có thể đa dạng danh mục đầu tư và giảm thiểu rủi ro cho giao dịch, vì mức độ rủi ro của trái phiếu thấp hơn so với cổ phiếu. Ngoài trái phiếu Việt Nam, trader cũng có thể chọn mua trái phiếu nước ngoài để kiếm lợi nhuận.
- Nếu mua trái phiếu của chính phủ, chính quyền, nhà đầu tư sẽ có sự an tâm hơn về mức độ bảo vệ nguồn vốn.
- Các tổ chức phát hành có thể thu mua trái phiếu dù chưa đến ngày đáo hạn. Khi thu mua, mức giá sẽ lớn hơn mệnh giá ban đầu, trái chủ có thể nhận được khoản lợi tức lớn hơn.
- Lãi suất được chi trả đều đặn, mang lại nguồn thu nhập thụ động xuyên suốt trong quá trình đầu tư.
- So với gửi ngân hàng thì trái phiếu hấp dẫn hơn vì lãi suất cao hơn.
Rủi ro khi đầu tư trái phiếu là gì?
Bên cạnh nhưng ưu điểm và lợi ích, trái phiếu cũng có những rủi ro nhất định. Nhà đầu tư cần phải nắm được những rủi ro này để có thể lựa chọn sản phẩm an toàn nhất.
Không được đảm bảo vô điều kiện
Mặc dù thống kê chung cho thấy đầu tư trái phiếu khá an toàn, nhưng không phải tất cả trái phiếu đều đảm bảo an toàn vô điều kiện.
Nhà đầu tư có thể gặp rủi ro tín dụng. Tức là doanh nghiệp phát hành làm ăn thua lỗ hoặc là lừa đảo và không thực hiện nghĩa vụ chi trả khi đến hạn, thậm chí là không chi trả lãi suất.
Trong nhiều trường hợp, khi doanh nghiệp phá sản, lâm nợ, mất hoàn toàn khả năng đền bù thì giá trị trái phiếu đó có thể bằng 0 và nhà đầu tư có thể mất sạch vốn liếng.
Rủi ro về lãi suất
Lãi suất và mệnh giá trái phiếu tỷ lệ nghịch với nhau. Khi lãi giảm thì các nhà đầu tư sẽ có xu hướng chọn các phương thức khác ngoài gửi tiết kiệm. Lúc này giá trái phiếu sẽ tăng lên và ngược lại.
Do đó, một số doanh nghiệp có thể tận dụng lãi suất cao để phát hành trái phiếu giá trị thấp cho khách hàng. Khi đó, lãi suất chi trả cũng sẽ thấp, lợi nhuận của khách hàng cũng sẽ không được như mong muốn.
Lạm phát
Nếu bạn mua trái phiếu trong thời gian dài mà xuất hiện lạm phát thì giá trị thực của trái phiếu cũng sẽ giảm. Lúc này, lợi nhuận thu về có thể không theo kịp sự trượt giá của đồng tiền. Khoản vốn ban đầu còn có thể giảm giá trị theo thời gian và chắc chắn quyền lợi của trái chủ cũng bị tác động đáng kể.
Rủi ro khi tái đầu tư
Sau khi đến hạn, một số nhà đầu tư có xu hướng tiếp tục mua trái phiếu. Họ nhận được khoản lợi tức và cho rằng đó là kênh đầu tư tiềm năng.
Thế nhưng, thị trường luôn biến động và không phải lúc nào tình hình kinh doanh của doanh nghiệp cũng khả quan. Nếu tái đầu tư mà thiết sự thận trọng thì lợi nhuận của trái chủ có thể giảm mạnh.
Đặc biệt nếu doanh nghiệp phát hành niêm yết mức lãi suất như cũ, bạn cần phải cân nhắc lãi suất này có phù hợp với tình hình thị trường hiện tại hay không.
Ảnh hưởng về thanh khoản
Trong một số trường hợp trái chủ muốn bán lại trái phiếu để thu hồi vốn nhưng chưa đến giai đoạn đáo hạn thì buộc phải bán ra thị trường. Lúc này nếu thị trường thanh khoản kém thì việc bán ra cũng không hề đơn giản.
Tức là, khả năng chuyển đổi trái phiếu thành tiền mặt không thực sự linh hoạt như cổ phiếu hay gửi tiền ngân hàng. Do đó, trái chủ có thể bị động vốn hoặc chấp nhận thua lỗ để bán được tài sản với mệnh giá thấp hơn.
Lưu ý để đầu tư trái phiếu an toàn
Bất cứ sản phẩm tài chính nào cũng có ưu nhược điểm. Đây là điều tất yếu và trước khi đầu tư, bạn cũng cần phải chuẩn bị trước cho các kịch bản xấu nhất. Tuy nhiên vẫn sẽ có những bí quyết giúp giảm thiểu rủi ro nếu bạn vẫn chọn trái phiếu:
- Cân nhắc nhu cầu: Mục tiêu của bạn chỉ đơn thuần là kiếm lợi nhuận hay muốn góp vốn cho các dự án xã hội? Với từng mục đích, bạn sẽ có lựa chọn khoanh vùng sản phẩm phù hợp nhất.
- Chọn trái phiếu được phát hành bởi những doanh nghiệp đầu ngành, xếp hạng tín dụng tốt, uy tín cao, độ cạnh tranh đảm bảo. Những loại trái phiếu này sẽ có tính thanh khoản tốt, giúp bạn chủ động hơn khi giao dịch mua bán.
- Ưu tiên chọn trái phiếu của các tổ chức lâu năm trên thị trường, ngành nghề bền vững và triển vọng.
- Chọn trái phiếu ngắn hạn hay dài hạn tùy vào nhu cầu đầu tư. Cân nhắc đến nhu cầu dòng tiền để đưa ra lựa chọn hợp lý nhất.
- Ưu tiên trái phiếu có tài sản đảm bảo. Khi đó nghĩa vụ trả nợ sẽ có ràng buộc và nhà đầu tư cũng an tâm hơn.
- Luôn nghiên cứu kỹ về doanh nghiệp trước khi đưa ra chọn lựa mua hay không mua.
Quỹ trái phiếu
So với việc đầu tư riêng lẻ thì chọn quỹ đầu tư sẽ giúp nhà đầu tư có được kênh giao dịch an toàn, hiệu suất cao hơn nhiều.
Qũy đầu tư trái phiếu cho phép trader có thể đa dạng hóa danh mục, giảm thiểu rủi ro. Vì quỹ sẽ tập hợp nhiều trái phiếu, tập hợp nhiều doanh nghiệp, do đó độ an toàn cũng cao hơn.
Ngoài ra, chọn tham gia quỹ, nhà đầu tư còn có thể an tâm dù bản thân không có kiến thức chuyên sâu về tài chính. Nguyên nhân vì sẽ có các hình thức quản lý quỹ để giúp trader giao dịch. Bạn chỉ cần góp vốn và chờ đợi thời hạn để nhận lợi nhuận như thỏa thuận ban đầu.
Với đầu tư quỹ, trader cũng có thể rút vốn bất cứ lúc nào. Tại sàn XTB, trader có thể tham gia ngay các quỹ đầu tư của chúng tôi với số vốn tối thiểu nhất.
Đây là sản phẩm giao dịch mới. Và ngoài trái phiếu, bạn còn có thể mua cổ phiếu để tích lũy tài sản với hàng nghìn lựa chọn cổ phiếu quốc tế tiềm năng, lợi nhuận cao.
